Schrijven | Juf Anke | lesideeën (2023)

Schrijven op de basisschool - tips en ideeën

Lettertypes voor Word

Lettertype Pennenstreken (lopend schrift)

Hier kun je het letterypte Syliva downloaden. Dit is het lopend schrift dat gebruikt wordt in de methode Pennenstreken. Je kunt dit lettertype gebruiken in Word of op het digibord.
Gebruik, wanneer je gaat typen, een extra grote lettergrootte, want het lettertype is van zichzelf klein. Downlaodinstructies vind je hieronder.
--> Download lettertype Sylvia

Lettertype voor blokletters

Het lettertype School bevat de blokletters op de manier geschreven zoals de kinderen dat leren in groep 3. Dit lettertype is erg handig wanneer je bijv. zelf stempelwerkbladen wilt maken.
--> Download lettertype School_New

Hoe installeer je een lettertype?
Klik op de download. Kies 'opslaan'. Zet het lettertype in een map op je computer, bijv. 'mijn documenten'. Klik met de rechtermuisknop op het lettertype en kies 'installeren'. Het lettertype is nu in Word beschikbaar.

Hoe open je een document op een andere computer, zonder dat het lettertype verandert?
Je hebt thuis een werkblad gemaakt en wilt dit op school printen. Maar... je opent je document op school en het lettertype wordt niet herkend en dus automatisch veranderd. Hoe voorkom je dit?
Klik in Word op 'extra' --> 'opties'. Kies het tabblad 'opslaan'. Vink het vierde regeltje 'True Type-lettertypen insluiten' aan. Hieronder hoef je verder niks aan te vinken.
Klik op OK en sla je document op.
Of maak een PDF bestand van je document. Kies in Word bij start voor exporteren --> PDF en sla je bestand op.

Potloodhantering en schrijfhouding

Versjes

De Schrijfkip - potloodhantering
Met deze leuke 'truc' en een verhaaltje in de belevingswereld van de kinderen, kun je ze op een makkelijke manier leren hoe ze hun potlood vast moeten houden. Bekijk de filmpjes maar eens.

Tok, tok, tok,
wat zie ik daar?
een stok?
Pik, pik, pik,
met mijn bek
en een draai op de juiste plek.
Hier mijn bek, daar mijn poot
zo schrijf ik met mijn potlood.

Tijdens het oefenen van de juiste potloodgreep met de schrijfkip, zette ik een liedje over een kip op. Als de muziek stopte, zeiden we het versje op en pakten de kinderen hun potlood op de juiste manier op. Hierna tekenden ze een ei op een vel papier. De muziek startte weer en zo ging het verder.

Tip! Maak kippenhandschoenen van kinderhandschoentjes. Laat de kinderen hiermee oefenen.

Algemeen
Mijn voeten stevig op de grond.
Tegen de leuning met mijn kont.
Mijn rug is recht, mijn schouders laag
een vuist tussen de tafel en mijn maag.
Mijn hoofd naar voren, iets gebogen
ik heb wat wijde ellebogen.

Rechtop zitten
Twee handen op de tafel, twee voeten op de grond.
Zit stevig op je stoeltje en kijk niet in het rond.

Potlood ontspannen vasthouden
Ik houd mijn pen losjes vast, anders krijg ik last.
Want schrijven zonder pijn is toch wel erg fijn.

De niet-schrijvende hand doet ook mee.
Hij houdt het blaadje vast en schuift het naar boven.
Hé, hé, hé, mijn andere hand doet ook mee
Let maar op, hij schuift mijn blaadje op!
Van mijn vrije hand heb ik geen last,
hij houdt mijn papiertje goed vast.
Voordat ik het vergeet
pak ik met mijn linkerhand (r.h.) het blaadje beet.
Aan het einde van de zin weet ik wel waar ik begin
Een naar onder, links vooraan. Daar mag ik weer verdergaan.
Is er weer een regel klaar?
Verschuif het schrijfpapier dan maar.

Een hand om mee te schrijven, een hand op het papier
die schuift het blad naar boven
zo schrijf je met plezier!

Potloodhantering
Potlood is erg moe,
hij wil naar bedje toe.
Leg potlood op de middelvinger in je hand
en leg de duim en wijsvinger rustig aan de rand.
Welterusten potlood, slaap zacht,
ik ga met je schrijven, maar ik beloof: ikzet niet te veel kracht

Potloodhantering
Papa en mama zitten voorin de auto (duim en wijsvinger).
De drie kinderen zitten achterin. De kinderen mogen echt niet voorin,want dan volgt er een bekeuring.
Papa mag niet op mama's schoot. Mama niet op papa's schoot, want dat is veel te gevaarlijk.
Dit vertel je de kinderen een aantal keer. Vervolgens loop je door de klas en als je ziet dat een kind het potlood niet goed vast houdt zeg je 'o, o, dat is een bekeuring, doe het snel goed voordat de politie komt!'

Twee handen op de tafel
twee voeten op de grond.
Zit stevig op je stoeltje
en kijk niet in het rond.
Een hand om mee te schrijven
een hand op het papier.
Die schuift het blad naar boven,
zo schrijf je met plezier.

Vader Jacob
Rechtop zitten, rechtop zitten
pak je pen, pak je pen
voeten naast elkaar, voeten naast elkaar
schrijven maar, schrijven maar.

Heb je wel gehoord van de schrijfjuf, de schrijfjuf,
heb je wel gehoord wat de schrijfjuf zegt?
Ze zegt dat ik goed schrijven kan
en dat kan ik als de beste man.
Dat is 1 - alle spullen van tafel.
Dat is 2 - stoel aanschuiven.
Dat is 3 - Rug tegen de leuning.
Dat is 4 - Hoofd rechtop.
Dat is 5 - Voeten op de grond.
Dat is 6 - Met je hand je schrift een beetje schuin leggen.
En dat is 7 - Pen pakken en.... schrijven maar!

Altijd is Kortjakje ziek
Zijn je vingers weer de klos
maak ze dan maar lekker los.
Doe je vingers bij elkaar
heen en weer en zwaaien maar
zijn je vingers weer de klos
schud ze dan maar lekker los.

Het aanleren van de cijfers

Cijferversjes
0 Zo rond als een ei, dan is de nul blij.
1 Van top tot teen,zo schrijven wij de één.
2 Eerst zijn bek, dan zijn nek, zo staat de twee niet voor gek.
3 Een kleineboog en een grote boog, de drie heeft altijd zijn voeten omhoog.
4 Een schuine lijn en een rechte pier, een hek ervoor, zo gaat de vier.
5 Eerst z'n nek, dan z'n lijf, pet erop, zo moet de vijf.
6 Een boog met een oog, dat is de les voor de zes.
7 Van links naar rechts heel even, schuin omlaag, zo gaat de zeven.
8 Eerst z'n lijf, dan z'n kop, zo staatde acht er goed op.
9Eerst een oog en dan een boog, doe het goed, dan weet je hoe de negen moet.

Ideeën voor de schrijfles

Oefeningen voor het evenwicht:
- ga op je hurken zitten. Kom langzaam overeind. Maak jezelf zo lang mogelijk.
- ga op je handen en knieën staan. Til je rechterarm en -been op. Doe dit daarna met links.
- ga rustig rechtop staan. Til je hakken een stukje van de grond en blijf staan. Houd dit 10 sec. vol. Wissel ook eens af tussen hakken en tenen.
- ga op één been staan. Spreid je armen en vlieg als een vogel. Hoe lang houd je dit vol?
- ga op één been staan. Pak de voet die in de lucht is vast. Blijf zo staan.
- ga op één been staan. Slinger je losse been in de lucht naar voren en naar achter.

Ontspannende muziek
Zet tijdens het schrijvenzachtjesrustige, instrumentale muziek of een Luisterboekop voor een fijne schrijfsfeer!

Een huis vol letters - instructie van het leren schrijven van de letters

Schrijven gebeurt bij jonge kinderen tussen 4 lijnen. Teken deze 4 lijnen op het bord of een groot vel papier wat in de klas opgehangen wordt.Teken tussen detweede en derde lijn een vierkant met daarop, tot de bovenstelijn een dak. Tussen de derde en de laatste lijn teken je ook een vierkant, de kelder met trap. Alle letters die de kinderen leren krijgen een plekje in het huis. Zo horen de i, m, r, vin de kamer, de l hoort in de kamer en op zolder want deze letteris langer. En de g komt zelfs in de kelder!

De gouden pen

Om het netjes schrijven te stimuleren kun je de gouden pen introduceren. Wie schrijft het mooist en mag de volgende keer een bladzijde in het schrijfschrift met de gouden pen schrijven?

Motorische oefeningen

Tweehandig tekenen

Bij deze oefening leren de kinderen met twee handen tegelijk werken. Ze ervaren het verschil tussen de schijfhand en niet-schrijfhand en oefenen de oog-handcoördinatie.
Ook ontdekken de kinderen dat je met twee handen precies dezelfde bewegingen kunt maken. Je kunt zo een symetrische tekening maken.

Bedenk een leuke opdracht die tweehandig getekend kan worden (een symmetrische afbeelding). Denk aan een vlinder, vuurwerk, 2 vissen in het water, een boom.
Plak bij elk kind op tafel een vel papier, A4 of groter.
De kinderen krijgen allemaal 2 wascokrijtjes of kleurpotloden. De kinderen moeten altijd met twee handen tegelijk tekenen terwijl ze naar de schrijfhand kijken. Alles wat de kinderen tekenen moet mettwee handengebeuren. Wissel af en toe af met de kleurtjes.
Hang voorbeelden op in de klas waar de kinderen naar kunnen kijken.